Percepcja dotykowa to proces odbierania informacji dotykowych z otoczenia i przekazywania ich do mózgu w celu interpretacji i reakcji na nie. Dotyk jest jednym z pięciu podstawowych zmysłów, a informacje przekazywane za jego pomocą są niezbędne do wykonywania wielu czynności życiowych, takich jak jedzenie, ubieranie się czy komunikacja z innymi ludźmi.
Percepcja dotykowa zaczyna się od receptorów czuciowych znajdujących się w skórze, tkance podskórnej i innych częściach ciała, takich jak mięśnie czy ścięgna. Receptory te reagują na bodźce dotykowe, takie jak nacisk, wibracje czy temperatura, i przekazują informacje do mózgu za pośrednictwem nerwów czuciowych.
W mózgu informacje te są przetwarzane w specjalnie przystosowanych obszarach kory mózgowej, takich jak kora somatosensoryczna. Kora ta jest odpowiedzialna za analizowanie informacji dotykowych i interpretowanie ich, w tym rozpoznawanie kształtu, tekstury, temperatury i innych cech bodźców.
Percepcja dotykowa może być zmieniona przez wiele czynników, takich jak choroby, stres, zmęczenie, czy zmiany hormonalne. Na przykład, osoby cierpiące na neuropatię mogą mieć trudności z odczuwaniem bólu lub innego rodzaju bodźców dotykowych, co może wpłynąć na ich zdolność do wykonywania codziennych czynności.
Istnieją również różne zaburzenia percepcji dotykowej, takie jak parastezje, czyli uczucie mrowienia lub szczypania, czy hiperalgezja, czyli nadmierna wrażliwość na bodźce bólowe. Zaburzenia te mogą prowadzić do dyskomfortu i trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
Zaburzenia czucia powierzchniowego i głębokiego bardzo często występują u dzieci z ASD. Zdarza się, ze dziecko nie toleruje ubrań z określonych materiałów, nadmiernie reaguje na metki przyszyte do ubrań, nie lubi wycierania ręcznikiem, smarowania kremem lub odwrotnie domaga się bardzo silnych bodźców dotykowych niejednokrotnie narażając się na uraz fizyczny.
Podsumowując, percepcja dotykowa jest ważnym elementem naszej zdolności poznawczej, umożliwiającym nam odczuwanie i interpretowanie bodźców z otoczenia. Zaburzenia percepcji dotykowej mogą wpłynąć na naszą zdolność do wykonywania codziennych czynności i prowadzić do dyskomfortu czy bólu.